Στις μέρες μας ακούγεται συχνά ο όρος «πεποιθήσεις» ο οποίος χρησιμοποιείτε κυρίως από ειδικούς της ψυχικής υγείας και της αυτογνωσίας αλλά και από ανθρώπους που έχουν αποφασίσει να έρθουν σε πραγματική επαφή με το αληθινό εαυτό τους.

Αν κάνουμε μια ενδοσκόπηση και καταγράψουμε ποια ήταν τα πιστεύω των φροντιστών μας (οι άνθρωποι που μας ανέθρεψαν), τις απόψεις και τα πιστεύω τους, θα εκπλαγούμε ανακαλύπτοντας πως τα περισσότερα από αυτά (αν όχι όλα) έχουν γίνει βίωμα μας, Τα έχουμε ενστερνιστεί, και πορευόμαστε στην ζωή μας, σε όλους τους τομείς, βάση αυτών. Οι απόψεις τους, είναι αυτές που καθοδηγούν τις δικές μας αντιλήψεις για τον κόσμος μας και για τον ίδιο μας τον εαυτό.

Έτσι, φτιάχνουμε στο υποσυνείδητό μας μια πραγματικότητα βασισμένη σε υποθέσεις που ήταν στην πραγματικότητα υποθέσεις κάποιων τρίτων και που απλά είχαν την δύναμη να μας τις μεταβιβάσουν.

Από βρέφη κιόλας, λαμβάνουμε πληροφορίες από το περιβάλλον μας, από εξωτερικούς παράγοντες, οτιδήποτε δηλαδή δεν έχει να κάνει με τον εσωτερικό μας κόσμο. Στις μικρές, τρυφερές ηλικίες, που δεν υπάρχει φίλτρο ώστε να επεξεργαστούμε αυτές τις πληροφορίες και που σαν σφουγγάρι απορροφάμε ότι μας τροφοδοτούν, ασπαζόμαστε και κάνουμε δικό μας το κάθε τι που μας προσφέρεται.

Για παράδειγμα, αν ο γονιός έχει πυροδοτήσει στο παιδί του την δικιά του πεποίθηση ότι δεν θα τα καταφέρει στους σχολικούς αγώνες γιατί θεωρεί ότι το παιδί του δεν είναι καλό στα αθλήματα, η πεποίθηση αυτή θα γίνει κτήμα του παιδιού και θα πιστέψει ακράδαντα ότι δεν είναι καλός στα αθλήματα και το αποτέλεσμα είναι όντως να χάσει στους αγώνες. Αν, δηλαδή, την αρνητική πεποίθηση του γονιού την επαναλαμβάνουμε στον εαυτό μας, π.χ. «δεν θα τα καταφέρω γιατί δεν είμαι καλός σε αυτό», το αποτέλεσμα θα είναι σίγουρα αρνητικό αφού έχουμε υποβάλει τον εαυτό μας σε αυτόν τον αρνητισμό και δεν θα κάνουμε καν τον κόπο να καταβάλουμε προσπάθεια.

Είναι σαν να προσπαθούμε να αποδείξουμε στον εαυτό μας ότι η πεποίθηση που μας έχουν «περάσει» είναι η σωστή.

Θυμάμαι τις συνεδρίες μου με την Μαίρη, μια κοπέλα που είχε έρθει σε εμένα γιατί δεν πίστευε στον εαυτό της και τις ικανότητές της. Δούλευε σε ναυτιλιακή εταιρεία. Δεν είχε κάποιο πτυχίο στα ναυτιλιακά, αλλά πραγματικά ήταν έξυπνη, πολυτάλαντη και πολύ εργατική. Πίστευε ακράδαντα ότι ποτέ δεν μπορούσε να πάρει προαγωγή λόγω έλλειψης πτυχίου. Μέσα από τις συνεδρίες μας, ανακάλυψε ότι αυτή η άποψη τελικά ήταν αυτή που της είχαν εμφυσήσει οι γονείς της. Θυμόταν τα λόγια τους «χωρίς πτυχίο μην έχεις πολλές απαιτήσεις. Μείνε στην θεσούλα σου με τον μισθό που παίρνεις και μην περιμένεις κάτι άλλο. Καλά είναι κι έτσι». Και όταν το κατάλαβε αυτό, άλλαξε όλη η εικόνα που είχε για εκείνη. Αλλά και ολόκληρος ο κόσμος της.

Ο Don Miguel Ruiz, μεξικανός συγγραφέας πνευματικών βιβλίων, γράφει στο καταπληκτικό του έργο «Οι Τέσσερις Συμφωνίες», πως «ο ανθρώπινος νους μοιάζει με γόνιμο έδαφος, στο οποίο διαρκώς φυτεύονται καινούριοι σπόροι. Οι σπόροι αυτοί είναι απόψεις, ιδέες και εντυπώσεις. Όταν φυτεύουμε μια σκέψη, αυτή ανθίζει», και συνεχίζει «οι λέξεις, είναι ξόρκια και οι άνθρωποι τα χρησιμοποιούν ασυλόγιστα. Ο λόγος είναι το πιο ισχυρό εργαλείο που διαθέτει ο άνθρωπος – ένα εργαλείο με μαγικές ιδιότητες. Ωστόσο, όπως και το σπαθί έχει δυο κόψεις, ο λόγος σας μπορεί να πλάσει το πιο ωραίο όνειρο αλλά και να γκρεμίσει τα πάντα γύρω σας».

Φυσικά, υπάρχουν και οι ενδυναμωτικές πεποιθήσεις. Είναι αυτές που μας παρακινούν στο να αναπτυχθούμε, να αξιολογήσουμε θετικά τον εαυτό μας και να προχωρήσουμε με αγάπη για εμάς και το περιβάλλον μας.

Όπως επίσης, υπάρχουν οι φανερές πεποιθήσεις, δηλαδή αυτές που μπορούμε εύκολα να αντιληφθούμε και να τις αξιολογήσουμε αλλά και οι μη φανερές που υποβόσκουν και πολλές φορές είναι οδυνηρές. Ίσως έχετε ακούσει το κλασσικό παράδειγμα του παγόβουνου. Η κορυφή που φαίνεται πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας είναι οι πεποιθήσεις που μπορούμε να διακρίνουμε. Το υπόλοιπο κομμάτι του παγόβουνου (που είναι και το πιο μεγάλο) είναι αυτό που δεν μπορούμε να δούμε και στο οποίο συγκρουόμαστε με αποτέλεσμα να έχουμε απώλειες.

Μπορούμε να αλλάξουμε τις πεποιθήσεις μας?

Φυσικά και μπορούμε! Είναι μια δύσκολη και επίπονη πολλές φορές διαδικασία και ο λόγος είναι ότι έρχεσαι αντιμέτωπος με την πραγματικότητα. Ανακαλύπτεις πως η ζωή σου, οι αποφάσεις σου, τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις σου, πολλές φορές δεν ήταν αυτά που εκπροσωπούν εσένα. Αλλά το αντιφέγγισμα των προσδοκιών του περιβάλλοντός σου.

Στην διαδικασία του life coaching μέσα από στοχευμένες ερωτήσεις και ασκήσεις, ξετυλίγουμε το μπερδεμένο κουβάρι του μυαλού και προχωράμε στην μεταμόρφωση του εαυτού μας. Αρχίζουμε να ανακαλύπτουμε τις κρυμμένες πεποιθήσεις, όπως το κρυμμένο παγόβουνο, και σταδιακά καταλαβαίνουμε τι πραγματικά πρεσβεύουμε, ποιοι είμαστε και πόσα απίστευτα πράγματα μπορούμε να πετύχουμε.

Αμφισβητούμε τις μέχρι τώρα περιοριστικές πεποιθήσεις και τις ανατρέπω, τις μετατρέπω και τις κάνω ενδυναμωτικές. Αναγνωρίζω σε ποια κομμάτια της ζωής μου δεν με βοήθησαν μέχρι τώρα οι πεποιθήσεις μου. Τις παρατηρούμε, και με αυτογνωσία πια πορευόμαστε διαφορετικά για το μέλλον μας. Ανακαλύπτοντας τους περιορισμούς που έχουμε βάλει σε εμάς τους ίδιους και οι οποίοι όπως είπαμε είναι επίκτητοι και όχι δικοί μας, αρχίζουμε και συμπαθούμε, συμπονάμε και συγχωράμε τον εαυτό μας για λάθη του παρελθόντος. Ζώντας με τις περιοριστικές μας πεποιθήσεις, νοιώθουμε μικροί, λίγοι, αδύναμοι. Ζούμε μέσα σε όρια, σε κλουβιά. Δεν μας επιτρέπουμε να ανοίξουμε τα φτερά μας και να ζήσουμε ελεύθεροι και γενναίοι.

Η διαδικασία αναγνώρισης και μεταμόρφωσης των περιοριστικών πεποιθήσεων είναι μια από τις πολυτιμότερες διαδικασίες αυταγάπης και αυτογνωσίας. Είναι ο δρόμος πως την αλλαγή.

Και όπως έλεγε και ο Φρίντριχ Νίτσε (Γερμανός φιλόσοφος)

«Οι πεποιθήσεις είναι μεγαλύτεροι αντίπαλοι της αλήθειας από τα ψέματα».